Ter gelegenheid van 600 jaar KU Leuven organiseerden Metaforum, de interdisciplinaire denktank van KU Leuven, en de Academische Stichting Leuven een schrijfwedstrijd voor studenten rond het thema ‘de universiteit van de toekomst’. Erika Rogojina werd bekroond tot laureaat.

Een toekomst voor iedereen

Erika Rogojina

Mijn moeder was een kind van de zogenaamde gouden eeuw van de Sovjet-Unie, een tijd waarin elk meisje een spiegelbeeld was van het volgende, gehuld in hetzelfde donkerbruine schooluniform. Lenins blik rustte op hen vanuit de muren van elk klaslokaal. Op feestdagen of aan het begin van een nieuw schooljaar droeg ze wit. Smetteloos, als hoop die zich had aangekleed voor een parade.

Mijn overgrootvaders hadden beiden gevochten in de waanzin van de Tweede Wereldoorlog. Ze hoorden de lucht breken onder het geluid van bommen, zagen hun vrienden verdwijnen in de rook van het gevecht, opgeslokt door het niets. En toch, toen de oorlog hen weer uitspuugde op de grond waarvoor ze hadden gebloed, werd hun lot verdeeld. De een keerde terug onder de vlag met het hakenkruis, getekend door een uniform dat hij nooit zelf had gekozen, de schuld van een soldatenplicht onder een vreemde vlag. De ander kwam thuis met hamer en sikkel in zijn handen, het symbool van Sovjet-trots, wadend door de rode vloed van overwinning.

Mijn moeder stond dan voor haar klasgenoten, het bevoorrechte kind van de ‘goede’ grootvader, en kreeg een voorproefje van die geërfde glorie, een kort slokje van de eer die droop van de handen van degenen die gebloed hadden voor de zogenaamde bevrijders. Ze vertelde me hoe de school haar en de andere ‘uitverkorenen’ naar voren haalde, een soort heilige voorstelling, waarin lof over hen werd uitgestort, hun witte schorten stralend onder het gewicht van de daden van hun voorouders. ‘Ik bleef maar aan mijn andere grootvader denken,’ zei ze, haar stem een zucht onder het applaus dat nog in haar hoofd naklonk. ‘Hij had hier nooit voor gekozen. Hij had nooit gevraagd om voor een kant te vechten.’

Het vervolg van dit artikel leest u in de papieren versie van Karakter 91. De volledige tekst verschijnt later online.