van den vos reynaerde, het dertiende-eeuwse verhaal over de vos reynaert die de dieren aan het hof van koning nobel te slim af is, is overbekend bij lezers in vlaanderen en nederland. je hoeft absoluut geen specialist te zijn in de studie van de middelnederlandse literatuur om deze klassieker te kennen en ervan te genieten. frits van oostrom onderzoekt wat van deze tekst precies zo’n meesterwerk maakt dat telkens weer nieuwe generaties aanspreekt. in zijn ambitieuze boek verbindt hij tekstinterpretatie met vak- en receptiegeschiedenis, het geheel gekruid met persoonlijke herinneringen. zijn studie vormt daardoor een uitnodiging om te reflecteren over de verwevenheid van werk en leven van de onderzoeker.
Hoofd en hart: het middeleeuwse meesterwerk en de geleerde liefhebber
‘Voor de ware wetenschappers is hun werk niet slechts wat ze doen, maar wat ze zijn.’ Aldus Frits van Oostrom over enkele van zijn leermeesters aan de Universiteit Utrecht, waar hij in de jaren 1970 Nederlandse taal- en letterkunde studeerde. Hij bewondert niet alleen hun persoonlijkheid, maar ook de vakkennis en het enthousiasme waarmee zij hun vak beoefenden en hun studenten daarbij betrokken.
Dat vak is de medioneerlandistiek, de studie van de Middelnederlandse literatuur, door Van Oostrom ervaren als ‘fysica voor alfa’s’, vanwege het ambachtelijke en proefondervindelijke karakter: van het ontcijferen van het schrift, het proberen te begrijpen van de woorden, het vergelijken van de verschillende versies van een tekst die in handschriften is overgeleverd tot het aanleggen van fiches om de secundaire literatuur de baas te blijven. De passie van de leermeesters is besmettelijk – en blijvend. Ruim vijftig jaar later stelt Van Oostrom vast: ‘Ik heb mijn leven lang gehouden van de Middelnederlandse letterkunde, maar net zoveel van wat het is om medioneerlandicus te zijn’.
Op 12 mei 2023, enkele dagen voor zijn zeventigste verjaardag, nam Van Oostrom afscheid van de Universiteit Utrecht. Op dezelfde dag verscheen zijn boek De Reynaert. Leven met een middeleeuws meesterwerk. In dat monumentale boek verweeft hij een interpretatie van Van den vos Reynaerde, het onbetwiste meesterwerk van de Middelnederlandse literatuur, met verhalen over de belangrijkste vossenjagers, zoals de onderzoekers en liefhebbers worden genoemd die zich met de tekst hebben beziggehouden. Hij beschrijft hoe de tekst in steeds nieuwe versies doorleeft en vermengt dat alles met persoonlijke herinneringen.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License