europese landen zijn voor hun grondstoffen zo sterk afhankelijk van het verre buitenland dat de toekomstige toelevering van die grondstoffen zorgen baart. de bezorgdheid is terecht, zeker in het licht van de hoge ambities voor de transitie naar hernieuwbare energie. er is dan ook nood aan een breed scala aan maatregelen, zoals meer en betere recyclage, efficiëntere en innovatievere materialen en een langere levensduur van producten. een meer circulaire economie zou ervoor zorgen dat de waarde van materialen zo lang en zo nuttig mogelijk in de economie wordt gehouden en dat afval en grondstoffenverbruik verminderd worden.

Circulaire economie: waardebehoud als basis voor een duurzame maatschappij

Karel Van Acker

Zodra er een nieuwe Europese Commissie is gevormd in 2024, is het niet zeker dat klimaat nog steeds een prioriteit is. Wat echter wel nog met stip in de plannen staat is het streven naar een circulaire economie. De politieke aandacht voor circulaire economie is er vooral gekomen door de bezorgdheid over de toekomstige toelevering van grondstoffen, onder andere voor hernieuwbare energie. Europa is voor haar grondstoffen erg afhankelijk van het verre buitenland. Dat hebben we goed gemerkt tijdens de covidcrisis en tijdens de oorlog in Oekraïne. Wat kan de circulaire economie bijdragen aan toeleveringszekerheid? Wat zijn de (mogelijke) plannen en hoe worden deze momenteel ingevuld? En wat zijn opportuniteiten en valkuilen bij het uitrollen van de circulaire economie?

De bezorgdheid over de toeleveringsonzekerheid van grondstoffen is terecht, zeker in het licht van de hoge ambities voor de energietransitie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan lithium, een essentieel element voor het maken van batterijen van elektrische voertuigen. De toenemende vraag naar lithium zou tot 2050 wereldwijd met minstens 8 % per jaar stijgen, in Europa zelfs met 12 à 13 %. Dat betekent een verdubbeling van de vraag naar lithium elke drie jaar. Het geeft de grootte van de uitdaging aan. Naast het klassieke recept van meer mijnen voor lithium, die ongetwijfeld ook nodig zijn, zal een uitdaging van dergelijke omvang met een brede mengeling van maatregelen moeten worden aangepakt: meer en betere recyclage, materiaalinnovaties, efficiënter gebruik en langere levensduur van producten…

Het vervolg van dit artikel lees je in de papieren versie van Karakter 84. De volledige tekst verschijnt later online.