de voorbije jaren zijn allerlei kunstvormen, met dank aan diensten als audiodescriptie, een stuk toegankelijker geworden voor mensen met een visuele handicap. het aanbieden van audiodescriptie blijft echter vaak eenrichtingsverkeer dat de nadruk legt op de realiteit zoals goedziende mensen die ervaren. met echte inclusie van mensen met een visuele handicap heeft dat weinig te maken. daarvoor zou de doelgroep directer moeten kunnen participeren aan het produceren van cultuur.
Een toegankelijkheidsrevolutie? De kracht van handicap in kunst, audiobeschrijving en onderzoek
De audioversie van dit essay, ingesproken door co-auteur Nina Reviers, vind je hier:
Een toegankelijkheidsrevolutie, zo wordt de enorme groei weleens genoemd die toegankelijkheidsdiensten als audiodescriptie de afgelopen jaren hebben gekend. Deze opvallende groei kwam er onder impuls van technologische ontwikkelingen en sociale veranderingen zoals de strijd voor minderheidsrechten en aangescherpte regelgeving. Toch gaan er binnen onze respectieve vakgebieden, Vertaalwetenschap en Disability Studies, stemmen op die benadrukken dat het aanbieden van meer audiodescriptie nog niet per se de inclusie van mensen met een visuele handicap in onze samenleving bevordert. Daartoe zou deze doelgroep directer betrokken moeten worden bij het creëren van audiodescriptie en culturele producties in het algemeen. In dit artikel willen we dan ook deze roep om meer participatie nader belichten.
De toegankelijkheidsrevolutie waarvan sprake is, betreft allereerst het aanbod voor personen met een visuele handicap. Zo vindt audiodescriptie zijn weg naar almaar meer media en kunstvormen: film, televisie, theater, dans, beeldende kunst, YouTube, Instagram, voetbalwedstrijden, Eurosong, noem maar op. Daarnaast heeft die revolutie ook betrekking op de toenemende bewustwording bij het grote publiek. Een theaterbezoeker die met geleidehond en koptelefoon in de zaal zit, is geen nieuwigheid meer. En iedereen is intussen weleens die stem tegengekomen op televisie die de visuele actie beschrijft: ‘Een obscuur café laat op de avond. Aan een tafeltje zit Bob, een bruinharige, viriele man met baard, voor een kop koffie. Hij draagt een leren jekker en trommelt gespannen op het tafelblad.’ (uit de VRT-reeks Undercover). Het wetenschappelijke onderzoek blijft evenmin achter. Mediatoegankelijkheid is intussen een erkend en gevarieerd onderzoeksdomein binnen de Vertaalwetenschap.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License